การพัฒนาผลิตภัณฑ์สมุนไพรจากฝาง
เนื้อหาองค์ความรู้
    ฝาง (Caesalpinia sappan L.) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางมีหนามตามลำต้นและกิ่งก้าน โดยส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ คือ เนื้อไม้และแก่นฝาง (แต่นิยมใช้แก่นฝางกันมากกว่า) ฝางเป็นกลุ่มพืชสมุนไพรที่มหาวิทยาลัยแม่โจ้ได้สนองงานในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตน-ราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) เนื่องจากฝางมีสารสำคัญ ได้แก่ สารสีแดงของ Brazilin และสารกลุ่มฟลาโวนอยด์ เป็นต้น นอกจากนี้ฝางยังมีฤทธิ์ทางชีวภาพหลายประการ เช่น ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านการอักเสบ ขยายหลอดเลือด ยับยั้งการเพิ่มจำนวนเซลล์ ยับยั้งการสะสมของไขมันบริเวณหลอดเลือด และมีคุณสมบัติในการป้องกันการเกิดออกซิเดชันเนื่องจากมีสารต้านอนุมูลอิสระ

การนำไปใช้ประโยชน์
    งานวิจัยนี้ได้มีการนำองค์ความรู้ที่ได้มาบูรณาการกับการเรียนการสอนในรายวิชาที่เกี่ยวข้องกับสาขาวิศวกรรมอาหาร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ อีกทั้งยังมีการนำผลงานวิจัยที่ได้รับไปบูรณาการกับงานบริการวิชาการ โดยการถ่ายทอดองค์ความรู้การผลิตผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มสมุนไพร และผงสีผสมอาหารจากฝางลงสู่กลุ่มเกษตรกรในชุมชน เพื่อให้ชุมชนได้ใช้ประโยชน์จากฝางอย่างมีประสิทธิภาพรวมทั้งเป็นการปลูกจิตสำนึกให้ชุมชนและท้องถิ่นสามารถอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฝางได้อย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มสมุนไพรและผงสีผสมอาหารเชิงพาณิชย์ต่อไปสกัดธรรมชาติที่ได้มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ราคาย่อมเยา และมีลักษณะเฉพาะของท้องถิ่นนอกจากนี้ยังเป็นการส่งเสริมให้เกษตรกรมีรายได้มีการสร้างอาชีพการเพิ่มพื้นที่สีเขียว และยังเป็นการส่งเสริมการปลูกพืชผักอินทรีย์ เพื่อการเกษตรแบบยั่งยืนสำหรับผู้บริโภคที่มีความใส่ใจในเรื่องสุขภาพ การบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มที่ปลอดภัย และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอีกทั้งยังสามารถทราบถึงความเป็นไปได้ในการเข้าสู่ตลาดและสร้างความเป็นนวัตกรรมผลิตภัณฑ์สารสกัดธรรมชาติอีกด้วย

หัวหน้าโครงการ : อาจารย์ ดร.กาญจนา นาคประสม
หน่วยงาน : คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร