ข้าวเจ้าก่ำหอมแม่โจ้1
02/03/2564

ชื่อพันธุ์

ข้าวเจ้าก่ำหอมแม่โจ้ 1

ชื่อสามัญ

ข้าว

ชื่อวิทยาศาสตร์

Oryza sativa L.

ผู้พัฒนาพันธุ์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วราภรณ์ แสงทอง และคณะ

หน่วยงาน

วงศ์ POACEAE

ลักษณะทางพฤษศาสตร์

สายพันธุ์ข้าว  “เจ้าก่ำหอมแม่โจ้ 1” มีผลผลิตเฉลี่ย 808 กิโลกรัมต่อไร่ และมีอายุวันออกดอก 106 วัน ข้าวกล้องสุกมีความอ่อนนุ่มกว่าข้าวกล้องทั่วๆ ไป และมีกลิ่นหอมผสมผสานระหว่างกลิ่นหอมของใบเตย และกลิ่นของข้าวดำ                                                                                                  

ลักษณะเด่น ดำ หอม ต้นเตี้ย ไม่ไวต่อช่วงแสงปลูกได้ทุกฤดู

แหล่งที่มา/ประวัติ

เจ้าก่ำหอมแม่โจ้ 1 เป็นข้าวสายพันธุ์ใหม่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีดำที่ใช้บริโภคในแบบข้าวกล้อง โดยเจ้าก่ำหอมแม่โจ้ 1 เกิดจากนวัตกรรมใหม่ในการปรับปรุงพันธุ์ให้ได้ข้าวเจ้าสีดำมีกลิ่นหอม ต้นเตี้ย ไม่ไวต่อช่วงแสงโดยใช้เครื่องหมายโมเลกุลช่วยในการคัดเลือก การปรับปรุงพันธุ์ใช้เวลาปรับปรุงพันธุ์ทั้งหมด 10 ฤดู เริ่มจากในฤดูนาปี 2551 ทำการผสมพันธุ์ระหว่างข้าวเจ้าหอม ไม่ไวต่อช่วงแสง ต้นเตี้ย พันธุ์ปทุมธานี 1 กับข้าวเจ้าไม่ไวต่อช่วงแสง ต้นเตี้ย ไม่มีกลิ่นหอม พันธุ์เจ้าหอมนิล เพื่อผลิต F1 จากนั้นในฤดูนาปรัง 2552 ผลิตเมล็ด F2 ในฤดูนาปี 2552 ปลูก F2 คัดเลือกด้วยเครื่องหมายโมเลกุล fgr marker ที่พัฒนาขึ้นมาเฉพาะกับยีนควบคุมความหอมที่อยู่บนโครโมโซมที่ 8 โดยคัดเลือกต้น F2 ที่มียีโนไทป์ fgrfgr ของยีนหอมให้เหมือนกับข้าวเจ้าพันธุ์  ปทุมธานี 1 (ภาพที่ 1) จึงทำให้ได้เมล็ดข้าว F3 ที่มีกลิ่นหอมเหมือนข้าวปทุมธานี 1 ในฤดูนาปรัง 2553 ปลูก F3 คัดเลือกด้วยเครื่องหมายโมเลกุล fgr marker โดยคัดเลือกต้น F3 ที่มียีโนไทป์ fgrfgr ของยีนหอมเหมือนกับข้าวเจ้าพันธุ์ปทุมธานี 1 (ภาพที่ 2) จึงได้เมล็ดข้าว F4 ที่มีกลิ่นหอมเหมือนข้าวปทุมธานี 1  ต่อจากนั้นในฤดูนาปี 2553 – ฤดูนาปี 2555 ทำการปลูกคัดเลือกแบบจดบันทึกประวัติ (pedigree method) และทำการปลูกทดสอบผลผลิตในสถานีจำนวน 2 ฤดูที่นาทดลองของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่  คือ ในฤดูนาปรัง 2555 ปลูกต้น F7 ทดสอบผลผลิต และในฤดูนาปรัง 2556 ปลูกต้น F9 ทดสอบผลผลิต