“นวัตกรรมเวชภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากมะแขว่นและน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น”
![Responsive image](assets/img/articleFile/2565081509056aed6ba940eab03886bfa148355f.jpg)
มะแขว่น (Zanthoxylum limonella Alstun; MK) พืชเครื่องเทศภาคเหนือ ประกอบด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ (Bioactive compound) มากมาย เช่น lupeol, alkaloid, nutaecarpine, coumarins, scopoletin, b-pheliandrene, xanthoxyletin, sabinene, linalool, limonene, α-pinene, p-cymene และ α-terpineol (Negi et al. 2012, Bubpawan et al. 2015)
น้ำมันหอมระเหยมะแขว่นสามารถนำมาใช้พัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพได้ น้ำมันหอมระเหย (limonella oil) ประกอบด้วย geranial, citral, neral, neryl acetate, b-caryophyllene, ocimene และ geranyl acetate และมีฤทธิ์ต้านจุลินทรีย์ เช่น Trichophyton mentagophytes, Staphylococcus aureus, E. coli, Bacillus cereus (Negi et al. 2012) แสดงฤทธิ์ต้านการอักเสบ (Antinociceptive activity) และช่วยระงับการอักเสบของผิวหนัง (Donald et al. 2016)
![Responsive image](assets/img/articleFile/25650815ceb3614443c04aa88044b3edfd48f389.jpg)
สารประกอบฟีนอลิคใน limonella oil มีอยู่สูง (75.2 mg GAE/mg) มีฤทธิ์ต้านปฎิกิริยาออกซิเดชั่นและมี ferric reducing antioxidant power สูง มีค่า IC50 ต่ออนุมูลอิสระ DPPH อยู่ 5.66 mg /L และมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา Rhodotorula glutinis, Aspergillus ochraceus และ Fusarium moniliforme (Nanasombat and Wimuttigosol, 2011)
ดังนั้นการวิจัยเพื่อพัฒนาศักยภาพของพืชสมุนไพรพื้นบ้านภาคเหนือมะแขว่นจึงเป็นการพัฒนาศักยภาพการใช้ประโยชน์ของสมุนไพรท้องถิ่นในการผลิตเวชภัณฑ์สำหรับบำรุงผิวหน้า นำไปสู่การพัฒนาเชิงพาณิชย์ได้
เทคโนโลยี / กระบวนการ
งานวิจัยนี้ได้นำผลมะแขว่นมาสกัดด้วยน้ำโดยใช้เทคนิคไมโครเวฟ (microwave extraction) จากนั้นนำน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น (limonella oil) วิเคราะห์สาระสำคัญในน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น พบว่าประกอบด้วยสารกลุ่มเทอร์พีน ได้แก่ limonene, sabinene และ limonene derivertives จากนั้นนำน้ำมันหอมระเหยมะแขว่นเป็นส่วนผสมหลักในเวชภัณฑ์บำรุงผิว รวมถึงวิเคราะห์คุณสมบัติทางกายภาพ ทางเคมี การประเมินความชอบรวม การวิเคราะห์ปริมาณฟีนอลิกรวมและคุณสมบัติการต้านออกซิเดชัน
น้ำมันนวดมะแขว่น
ผลการศึกษาลักษณะทางกายภาพของน้ำมันนวดมะแขว่น ประเมินโดยการตรวจพินิจ พบว่าน้ำมันนวดมะแขว่นมีลักษณะใส ไม่พบการตกตะกอนของคราบไขมัน ปราศจากสิ่งแปลกปลอม ให้กลิ่นหอมของมะแขว่นชัดเจนและไม่มีกลิ่นเหม็นหืน ไม่มีการระคายเคืองของผิวและไม่มีผื่นแดงปรากฏ ซึ่งสอดคล้องกับคุณลักษณะน้ำมันนวดตามประกาศสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ฉบับที่ 1627 (2553) ที่กล่าวไว้ว่าน้ำมันนวดต้องมีค่าความเป็นกรด-ด่าง อยู่ระหว่าง 5.0-8.0 สำหรับน้ำมันนวดมะแขว่น มี pH เท่ากับ 6.2 และมีค่าความหนืด 54.7 ± 0.45 cP โดยน้ำมันนวดมะแขว่นจะช่วยหล่อลื่นระหว่างการนวดทำให้ผู้ถูกนวดรู้สึกสบายขึ้น ลดการเสียดสีและการกระจายความร้อนจากการเสียดสี
รับชมวิดีโอ : นวัตกรรมเวชภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากมะแขว่นและน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น
ติดต่อเพิ่มเติมได้ที่ : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มธุรส ชัยหาญ หลักสูตรเทคโนโลยีชีวภาพ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เลขที่ 63 หมู่ 4 ต.หนองหาร อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ 50290 โทรศัพท์ : 081-2888866 อีเมล์ : mathurot@mju.ac.th