“นวัตกรรมเวชภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากมะแขว่นและน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น”
มะแขว่น (Zanthoxylum limonella Alstun; MK) พืชเครื่องเทศภาคเหนือ ประกอบด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ (Bioactive compound) มากมาย เช่น lupeol, alkaloid, nutaecarpine, coumarins, scopoletin, b-pheliandrene, xanthoxyletin, sabinene, linalool, limonene, α-pinene, p-cymene และ α-terpineol (Negi et al. 2012, Bubpawan et al. 2015)
น้ำมันหอมระเหยมะแขว่นสามารถนำมาใช้พัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพได้ น้ำมันหอมระเหย (limonella oil) ประกอบด้วย geranial, citral, neral, neryl acetate, b-caryophyllene, ocimene และ geranyl acetate และมีฤทธิ์ต้านจุลินทรีย์ เช่น Trichophyton mentagophytes, Staphylococcus aureus, E. coli, Bacillus cereus (Negi et al. 2012) แสดงฤทธิ์ต้านการอักเสบ (Antinociceptive activity) และช่วยระงับการอักเสบของผิวหนัง (Donald et al. 2016)
สารประกอบฟีนอลิคใน limonella oil มีอยู่สูง (75.2 mg GAE/mg) มีฤทธิ์ต้านปฎิกิริยาออกซิเดชั่นและมี ferric reducing antioxidant power สูง มีค่า IC50 ต่ออนุมูลอิสระ DPPH อยู่ 5.66 mg /L และมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา Rhodotorula glutinis, Aspergillus ochraceus และ Fusarium moniliforme (Nanasombat and Wimuttigosol, 2011)
ดังนั้นการวิจัยเพื่อพัฒนาศักยภาพของพืชสมุนไพรพื้นบ้านภาคเหนือมะแขว่นจึงเป็นการพัฒนาศักยภาพการใช้ประโยชน์ของสมุนไพรท้องถิ่นในการผลิตเวชภัณฑ์สำหรับบำรุงผิวหน้า นำไปสู่การพัฒนาเชิงพาณิชย์ได้
เทคโนโลยี / กระบวนการ
งานวิจัยนี้ได้นำผลมะแขว่นมาสกัดด้วยน้ำโดยใช้เทคนิคไมโครเวฟ (microwave extraction) จากนั้นนำน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น (limonella oil) วิเคราะห์สาระสำคัญในน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น พบว่าประกอบด้วยสารกลุ่มเทอร์พีน ได้แก่ limonene, sabinene และ limonene derivertives จากนั้นนำน้ำมันหอมระเหยมะแขว่นเป็นส่วนผสมหลักในเวชภัณฑ์บำรุงผิว รวมถึงวิเคราะห์คุณสมบัติทางกายภาพ ทางเคมี การประเมินความชอบรวม การวิเคราะห์ปริมาณฟีนอลิกรวมและคุณสมบัติการต้านออกซิเดชัน
บาล์มมะแขว่น
การพัฒนาบาล์มมะแขว่น เป็นไปตามกระบวนการมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนและกระบวนการพัฒนา จากการวิจัยพบว่าบาล์มมะแขว่น เมื่ออยู่ที่อุณหภูมิที่ร้อนมีความคงสภาพไม่มีการเปลี่ยนแปลง บาล์มมะแขว่นใช้สำหรับบรรเทาอาการวิงเวียนศรีษะ อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและอาการคันจากยุงกัดได้ โดยควรมีการปรับส่วนผสมให้มีกลิ่น สี ความนิ่มของเนื้อบาล์ม (Balm) ความรู้สึกร้อน ความรู้สึกเย็น ให้มีคุณลักษณะที่น่าใช้มากยิ่งขึ้นโดยไม่ก่อให้เกิดอาการแสบร้อนของผิวหนัง
รับชมวิดีโอ : นวัตกรรมเวชภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากมะแขว่นและน้ำมันหอมระเหยมะแขว่น
ติดต่อเพิ่มเติมได้ที่ : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มธุรส ชัยหาญ หลักสูตรเทคโนโลยีชีวภาพ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เลขที่ 63 หมู่ 4 ต.หนองหาร อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ 50290 โทรศัพท์ : 081-2888866 อีเมล์ : mathurot@mju.ac.th